حکمرانی خوب، و حکمرانی مطلوب در تمدن نوین اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه شاهد

چکیده

حکمرانی خوب ایده‌ای است که به‌دنبال ناکارآمدی سازوکارهای پیشین توسعه مطرح شد. درواقع، این ایده به‌دنبال آن است که دولت‌ها و به‌طورکلی ساختار اداری و سیاسی را به‌سمتی هدایت کند که کمترین فساد و آسیب‌های درونی ـ‌که معمولاً باعث تضعیف دستگاه‌های مدیریتی و سیاسی می‌شودـ بروز کند. این ایده با سازوکارهایی همچون پاسخگویی بیشتر در بدنه دولت، قانون‌محوری، عدالت‌جویی، مشارکت‌جویی و کارایی و اثربخشی و...، گرچه دیرزمانی نمی‌گذرد که به‌عنوان یک نگرش جدید مدیریتی مطرح شده است، تا کنون مباحث زیادی را پیرامون خود برانگیخته و اندیشمندان بسیاری را به تحقیق و اظهارنظر دراین‌باره واداشته و به یکی از مهم‌ترین و جذاب‌ترین مفاهیم در علوم اجتماعی، به‌ویژه مدیریت دولتی، مبدل شده است. در این پژوهش هدف این است که ابتدائاً میزان سازگاری این ایده با شیوه حکمرانی موجود در نظام جمهوری اسلامی و اندیشه ولایت فقیه بررسی شود و سپس کمک‌ها و ارزش‌های تکمیل‌کننده این ایده در انسجام بخشیدن به نظریه ولایت فقیه و تحقق تمدن نوین اسلامی لحاظ گردد. درواقع، پرسش اصلی در این پژوهش این است که نظریه و ایده حکمرانی خوب، چگونه می‌تواند در خدمت تحقق تمدن نوین اسلامی قرار گیرد. در نگاه نخست، به‌نظر می‌رسد مفاهیم و اجزای مندرج در نظریه حکمرانی خوب، تضاد و تعارضی با ارزش‌های نظام جمهوری اسلامی ندارد و می‌توان از آن برای ایجاد نظامی کارآمدتر و سالم‌تر بهره گرفت. در پایان، توان بالقوه قانونی و سیاسی نظام جمهوری اسلامی در جهت پذیرش و اجرایی کردن ایده حکمرانی خوب، بررسی می‌شود. روش تحقیق این پژوهش، بخشی به‌صورت قیاسی و با استفاده از الگوی حکمرانی خوب، و بخشی نیز به‌صورت استقرایی و با بهره‌گیری از توانایی‌های بالقوه نهفته در نظام جمهوری اسلامی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Good Governance and Desired Governance in the New Islamic Civilization

نویسنده [English]

  • ail Morshedzad
Associate Professor of Shahed University
چکیده [English]

Good governance is a theory developed as a result of dysfunctionality of previous development systems. The idea is to reform governments, and in general, bureaucratic and political structures, so that they contain the least possible corruption and internal defects that usually weaken management and political bodies. Being introduced recently as a new managerial approach with concepts such as more responsiveness in the governmental system, rule of law, justice seeking, partnership, effectiveness, and efficiency, this theory has raised significant debates and motivated many thinkers to conduct research and comment about it, and therefore, has become one of the most important and attractive concepts in social sciences, especially government management. This study aimed to examine the compatibility of this idea and the current governance system in the Islamic Republic and Velayat-e-Faqih ideology before investigating the complementary contributions and values of the idea in solidifying the Velayat-e-Faqih theory and realization of the new Islamic civilization. The main question is how the good governance theory can serve the realization of the new Islamic civilization. In the first glance, concepts and components of the good governance theory appear to be compatible with the values of the Islamic Republic system, and thus, they can be used to create a more efficient and healthier system. Finally, the paper investigated the legal potentials of the Islamic Republic for accepting and implementing the good governance idea. The research method consisted of a deductive study based on the good governance model and an inductive study based on the covert potentials of the Islamic Republic System.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Civilization
  • The Future of Islamic Civilization
  • New Islamic Civilization
  • Good Governance
 
الوانی، سیدمهدی و علیزاده ثانی. محسن. (1386). «تحلیلی بر کیفیت حکمرانی خوب در ایران». فصلنامه مطالعات مدیریت. شماره 53.بیگی‌نیا، عبدالرضا، مسلم حقی کرم‌الله و مجتبی حسینی‌فرد. (1391). «بررسی تطبیقی نظام حکمرانی کوروش کبیر با اصول حکمرانی خوب» . مدیریت راهبرد. شماره 7.پولادرگ، عبدالمجید. (1388). شناسایی اولویت‌بندی شاخص‌های حکمرانی خوب با استفاده از تکنیک تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شاهد.پول‌نیوز. (06/05/1395). «52 فرودگاه کشور غیرفعال است». کد خبر: ۱۹۰۶۹۸. دسترسی در: پایگاه خبری تحلیل پول‌نیوز. به‌نشانی:
http://www.poolnews.ir/fa/news/190698
حق‌پناه، یعقوب و پانته‌آ ابوذری. (1391). «مشارکت شهروندی و بسترهای مفهومی حکمروایی خوب شهری». مجموعه مقالات همایش حکمرانی خوب شهری. تهران، تیسا.شریف‌زاده، فتاح و رحمت‌الله قلی‌پور. (1383). «حکمرانی خوب و نقش دولت». فرهنگ مدیریت. شماره 4.قلی‌پور، رحمت‌الله. (1383). نقش دولت در حکمرانی خوب. رساله دکتری. دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی.میدری، احمد و جعفر خیرخواهان. (1383). حکمرانی خوب بنیان توسعه. تهران. انتشارات مرکز پژوهش‌های مجلس.ناظمی اردکانی، محمد. (1388). «حکمرانی خوب با رویکرد اسلامی». نشریه علوم انسانی دانشگاه امام حسین. شماره 76.Mobius, M. (2001). "Good Governance Is a Global challenge". Corporate Board. No.131. p.1-4.Simms, C. (2008). "Good governance at the World Bank". roQuest Science Journals. p.202-203.Weiss, Thomas G. (2000). "Governance, Good Governance and Global Governance: Conceptual and Actual Challenges". Third World Quarterly. No.5. p.795-814