پیشران‌های تربیتی و فرهنگی جهت شکل گیری تمدن نوین اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران

2 استادیار گروه علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران

چکیده

هدف:یکی از اهداف انقلاب اسلامی با توجه به ابعاد فرهنگی بودن آن، ایجاد تمدن نوین اسلامی بوده که مورد توجه رهبر معظم انقلاب اسلامی قرار گرفته است. به همین دلیل محور اصلی پژوهش حاضر، بررسی پیشران­های تربیتی و فرهنگی در شکل­گیری تمدن نوین اسلامی بر مبنای اندیشه رهبر انقلاب اسلامی است. سؤال پژوهش حاضر این است: مهم­ترین پیشران­های تربیتی و فرهنگی جامعه ایرانی برای دستیابی به تمدن نوین اسلامی کدام است؟
روش:روشی که پژوهش حاضر جهت بررسی موضوع تمدن نوین اسلامی در آراء آیت­الله خامنه­ای بهره برده است، توصیفی-تحلیلی است که بیش از همه با بررسی آراء و بیانات رهبر انقلاب اسلامی و سایر منابع و کتب اسنادی مرتبط با موضوع به دست آمده است.
یافته­ها:تمدن نوین اسلامی نیازمند پیشران­های تربیتی و فرهنگی است که بتواند فرهنگ جامعه را به سمت تحقق تمدن نوین اسلامی به پیش ببرد. از طرفی وجود نیروهای انسانی لازم برای تحقق تمدن نوین اسلامی در اندیشه رهبر معظم انقلاب، نیازمند تربیت آنان بر مبنای الگوی عدالت­محوری اسلام، تقویت معنویت­گرایی، عمل و رفتار جهادی و حرکت در مسیر سبک زندگی اسلامی - ایرانی است که دانایی، شجاعت، ظلم­ستیزی، پرهیز از تجمل­گرایی، تکیه بر توان داخلی و به کارگیری مبانی اقتصاد مقاومتی از جمله شاخصه­های سبک زندگی اسلامی - ایرانی هستند که لازمه تحقق تمدن نوین اسلامی می­باشند.
نتیجه­گیری:تمدن نوین اسلامی بر مبنای پیشران­های تربیتی و فرهنگی، بر هم­افزایی توان داخلی و اصلاح و بهبود حوزه­های سیاست­ورزی و فرهنگ مردم جامعه استوار است. بر مبنای ایده تمدن نوین اسلامی، تمدن­های معاصر دارای نقاط ضعف اخلاقی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی گسترده­ای هستند که مطلوبیتی برای جهان معاصر و به طور مشخص جوامع اسلامی ندارند. بر همین اساس، تمدن نوین اسلامی با اهمیت دادن به اصلاح رویه­های تربیتی و فرهنگی به ترویج الگوی معنوی، رفتار و عمل جهادی، تربیت نیروهای متخصص، متعهد و ترویج سبک زندگی اسلامی - ایرانی، پیشران­های لازم را مورد توجه قرار داده است. در این رویکرد نوین، در نظر گرفتن اخلاق و معنویت، آسایش و امنیت عمومی برای مسلمانان و غیرمسلمانان، توأمانی دین و دنیا و ترویج معنویت­گرایی می­تواند نقطه اتکایی برای بیرون کشیدن انسان معاصر از دامن اخلاق لجام­گسیخته غربی و معرفی الگوی صالح اسلامی و انسانی باشد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Educational and Cultural Drivers for the Formation of a New Islamic Civilization

نویسندگان [English]

  • Hassan Narmani 1
  • Ghaffar zarei 2
  • Amin Ravanbod 2
1 PhD Student in Political Science, Islamic Azad University, Lamerd Branch, Iran
2 Assistant Professor of Political Science, Islamic Azad University, Lamerd Branch, Iran
چکیده [English]

Objective: One of the goals of the Islamic Revolution, considering its cultural dimensions, is to create a new Islamic civilization, which has been emphasized by the Supreme Leader of the Islamic Revolution and today is considered as one of the needs of the Islamic society and even the Muslims of the world. For this reason, the main focus of the present study is to study the educational and cultural impulses in the formation of a new Islamic civilization based on the thoughts of the Leader of the Islamic Revolution. The question of the present study is: What are the most important educational and cultural drivers of Iranian society to achieve a new Islamic civilization?
Method: The method used by the present study to study the subject of modern Islamic civilization in the views of Ayatollah Khamenei is descriptive-analytical, which is obtained by examining the views and statements of the Supreme Leader of the Islamic Revolution and other sources and documentary books related to the subject.
Findings: The findings of the present study show that the new Islamic civilization has important cultural impulses, which can include modeling based on justice, negation of materialism and attention to spirituality, attention to committed and specialized revolutionary forces, Scientificism and the upbringing of academic and educational elites committed and loyal to the values of the Islamic Revolution as the main drivers of modern Islamic civilization in the thoughts of Ayatollah Khamenei.
Conclusion: Modern Islamic civilization, based on educational and cultural impulses, has both negative and positive aspects. Negative means criticizing Western civilization and exposing its moral, political, social and economic weaknesses. Because material advances such as machinery, industry, technology, and human wealth and education based on it cannot be indicative of a model civilization for humanity. On the positive side, the new Islamic civilization, by considering morality and spirituality, public comfort and security for Muslims and non-Muslims, the combination of religion and the world, and the promotion of spirituality, can be a fulcrum for pulling contemporary man out of unbridled Western morality, and introducing a competent Islamic and humane model.

کلیدواژه‌ها [English]

  • New Islamic Civilization
  • Ayatollah Khamenei
  • Islamic Revolution
  • Cultural and Educational Propulsion

مراجع

قرآن کریم.
آدمی ابرقویی، علی (1387)، درآمدی بر دانشگاه تمدن­ساز اسلامی؛ بایسته‌های نظری، مقدمه: محمدباقر خرمشاد، تهران: انتشارات دفتر برنامه­ریزی و مطالعات فرهنگی.
 پورعباس، محمد و ابراهیم نژاد، محمدرضا (۱۳۹۴). هستی و چیستی مفهوم تمدن و نسبت آن با تمدن زمینه­ساز»، مجموعه مقالات یازدهمین همایش بین المللی دکترین مهدویت.1(1): 120-130.
ترابی، یوسف، پیروزفر، مهدی (1397)، دولت مطلوب و کارآمد در سپهر اندیشه مقام معظم رهبری، رهیافت انقلاب اسلامی، 12(43): 3-26.
دهشیری، رضا، نجاتی آرانی، حمزه (۱۳۹۱)، چالش­های مشترک فرهنگی مذهبی فراوری گفتمان بیداری اسلامی، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات انقلاب اسلامی،9(28): 299-314.
زمانی محجوب، حبیب (1395)، بایسته­های تمدن نوین اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره)، پژوهش­های سیاست اسلامی،4(9): 135-153.
رضائی، فریدون، اکبری، مرتضی (1394)، «واکاوی شاخصه‌های تمدن نوین اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری(مدظله)»، 3(5): 85-108.
سعیدی­تبار، زهرا و مهدوی­فرد، امیرعباس، (1397)، چالش­های پیش روی تمدن نوین اسلامی در عصر حاضر، فصلنامه تحقیقات جدید در علوم انسانی،1(10): 101-111.
عمید، حسن (1371)، فرهنگ فارسی عمید، تهران، امیر کبیر.
فرزانه، محمدباقر، خیاط، علی، صفرپور، هادی (1397)، تبیین عوامل ایجاد تمدن نوین اسلامی، پژوهش های اجتماعی اسلامی، 24(3): 176-206.
فوزی، یحیی و صنم زاده، محمود رضا، (1391)، «تمدن اسلامی از دیدگاه امام خمینی (ره)»، فصلنامه علمی–پژوهشی تاریخ و فرهنگ تمدن اسلامی،3(9): 7-40.
 کارگر، رحیم (۱۳۸۶). جستارهایی در مهدویت، قم: معراج.
کاویانی، محمد (1391). سبک زندگی و ابزار سنجش آن، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
کشاورز، عین­الله، تسنیمی، مجتبی (1397)، «مؤلفه­ها و پیشران­های آینده­نگاری تحقق تمدن نوین اسلامی از منظر امام خمینی (ره)»، مجموعه مقالات سومین همایش تمدن نوین اسلامی، چاپ اول، تهران: نشر دانشگاه شاهد، صص 207-163.
 محمدی مزروعی، خدیجه (1397)، ماهیت و ارکان دولت اسلامی در دیدگاه حضرت آیت­الله خامنه­ای، رهیافت انقلاب اسلامی، 12(61): 61-88.
مقیسه، رضا، کی­قبادی، علیرضا، پدرام، عبدالرحیم (1397)، «علائم پیدایش تمدن نوین اسلامی؛ هشداری برای ایجاد و تقویت سازمان­های تمدن­ساز»، مجموعه مقالات سومین همایش تمدن نوین اسلامی، چاپ اول، تهران: نشر دانشگاه شاهد،  صص 286-255.
نادری باب اناری، مهدی (1398)، استعاره جاهلیت تمدن نوین و نقد تمدن غرب از دیدگاه آیت­الله خامنه­ای، رهیافت انقلاب انقلاب اسلامی، 13(47): 3-22.
 ولایتی، علی­اکبر (1384)، پویایی فرهنگ و تمدن اسلام و ایران، تهران: وزارت امور خارجه.
ولائی، عیسی (1377)، مبانی سیاست در اسلام، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی.
بیانیه گام دوم خطاب به ملت ایران؛ 22/11/1397. قابل بازیابی در سایت زیر:
https://farsi.khamenei.ir/message-content?id=41673
بیانات رهبری در دیدار با مداحان کشور؛ قابل بازیابی در سایت به آدرس؛
 https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=44919
بیانات مقام معظم رهبری در جمع مردم و مسؤولان، مورخ: 01/01/1393، قابل دسترسی در پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری به نشانی: www.leader.ir.
بیانات رهبری در دیدار با جوانان خراسان شمالی، 23/7/ 1391؛
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=21252
بیانات رهبری در اجلاس بیداری اسلامی، 9/2/1392؛
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=22405
بیانات رهبری در دانشگاه افسری امام حسین (ع)، 31/2/1393؛
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=26468
بیانات رهبری در دیدار با رؤسای دانشگاه ها و پژوهشگاه ها، 20/8/ 1394؛ قابل بازیابی در سایت به آدرس زیر:
 https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=31386
بیانات رهبری در دیدار مسؤولان نظام و میهمانان کنفرانس اسلامی، 8/10/ 1394؛ قابل بازیابی در سایت زیر:
 https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=31770
بیانات رهبری در دیدار با معلمان و فرهنگیان، 11/2/1398؛ به نشانی زیر:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=42410
بیانات رهبری در دیدار با نخبگان علمی جوان، 28/ 07/ 1395؛ قابل بازیابی در سایت به آدرس:
https://farsi.khamenei.ir/newspart-index?tid=2634
بیانات رهبری در دیدار با روسای دانشگاه ها و پژوهشگاه ها، 20/8/1394؛
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=31386.
بیانات رهبری در جمع اعضای کنفرانس وحدت اسلامی، 8/10/1394؛
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=31770
بیانات رهبری در دیدار با اقشار مختلف مردم، 11/5/1395؛ به نشانی زیر:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=33886
بیانات رهبری در دیدار با فرماندهان ارتش، 19/11/1396؛ قابل بازیابی در سایت به آدرس:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=38872
بیانات رهبری در چهارمین نشست اندیشه های راهبردی، 23/8/1391؛ قابل بازیابی در سایت به آدرس زیر:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=21471
بیانات رهبری در دیدار با اساتید دانشگاه، 22/5/1391؛ قابل بازیابی در سایت به آدرس زیر:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=20729
 بیانات رهبری در دیدار با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، 19/9/1392؛ قابل بازیابی در سایت به آدرس زیر:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=24721
بیانات رهبری در دیدار با نخبگان علمی جوان، 28/07/ 1395؛ قابل بازیابی در سایت به آدرس زیر:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=34703
بیانات رهبری در دیدار با جوانان استان خراسان شمالی، 23/7/1391؛ قابل بازیابی در سایت به آدرس:
 https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=21252
بیانات رهبری در کنفرانس وحدت اسلامی، 8/10/1394؛ قابل بازیابی در سایت به آدرس:
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=31770
بیانات رهبری در دیدار با دست اندکاران راهیان نور، 25/12/ 1395؛ قابل بازیابی در سایت به آدرس زیر:
 https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=35917
 
Holy Quran. (in Persian).
Adami Abarghoyi. A. An Introduction to the Islamic Civilization University; Theoretical requirements. Trans: Khoramshad. M.B. Tehran: Publisher Office of Cultural Planning and Studies. 2007. (in Persian).
Pourabbas. M. Ebrahimneghad. M.R. Existence and what is the concept of civilization and its relation to civilization. International Conference on the Doctrine of Mahdism. 1(1); 2015. 12-130. (in Persian).
Torabi. Y. Desirable and efficient government in the sphere of thought of the Supreme Leader, the approach of the Islamic Revolution. 12 (43); 2017:  3-26. (in Persian).
Dehshiri. R. Nejati Arani. H. Common Cultural and Religious Challenges of Processing the Islamic Awakening Discourse. Quarterly Journal of Islamic Revolution Studies. 9 (28); 2010:  299-314. (in Persian).
Zamani mahjoob. H. The requirements of the new Islamic civilization from the perspective of Imam Khomeini (RA), 3 (9); 2016.  135-153. (in Persian).
Rezaei. F. Akbari. M. Challenges facing the modern Islamic civilization in the present age, Quarterly Journal of New Research in Humanities. Iranian Islamic Model of Pattern Studies Quarterly. 3 (5); 2014.  85-108. (in Persian).
Saeidi tabar. Z. Mahdavifar. A.A. Challenges facing the modern Islamic civilization in the present age, Quarterly Journal of New Research in Humanities. 1 (10); 2017: 101-111. (in Persian).
Amid. H. Culture Persian Amid. Tehran: Publisher Amirkabir; 1991. (in Persian).
Farzaneh. M.B. Explaining the factors creating a new Islamic civilization, Islamic social research. 24 (3); 2017: 176-206. (in Persian).
Fouzi. Y. Sanamzadeh. M.R. Islamic civilization from the perspective of Imam Khomeini (ra), Quarterly Journal of History and Culture of Islamic Civilization. 3(9); 2010.  7-40. (in Persian).
Kargar. R. Essays on Mahdism. Qom: Publisher Meeraj. 2006. (in Persian).
Kaviani. M. Lifestyle and its measuring tools. Qom; Publisher Field and University Research Institut; 2010. (in Persian).
Keshavarz. E. Tasnimi. M. Components and drivers of foresight of the realization of a new Islamic civilization from the perspective of Imam Khomeini (RA). Tehran: Publisher University OF Shahed; 2017. (in Persian).
Mohammadi Mazrouei. KH. The nature and pillars of the Islamic state in the view of Ayatollah Khamenei. Journal of The approach of the Islamic Revolution. 12 (61); 2017; 61-88. (in Persian).
Moghiseh. R.Keyghobadi. A.R. Pedram. A. R. Signs of the emergence of a new Islamic civilization; A warning to create and strengthen civilization-building organizations. Tehran: Publisher University of Shahed; 2017.  (in Persian).
Naderi Bab Anari. M. The metaphor of the ignorance of modern civilization and the critique of Western civilization from the perspective of Ayatollah Khamenei. Journal of The approach of the Islamic Revolution. 13 (47); 2018.  3-22. (in Persian).
Velayati. A.A. The dynamics of culture and civilization of Islam and Iran. Tehran: publisher Ministry of Foreign Affairs. 2005. (in Persian).
Velaei. I. Fundamentals of Politics in Islam. Tehran: Publisher Printing and Publishing Organization of the Ministry of Culture and Islamic Guidance. 1998.(in Persian).

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار