شناسایی و تحلیل پیشرانهای توسعه گردشگری روستایی (مورد مطالعه: شهرستان ارومیه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد دانشگاه تهران

2 استادیار دانشگاه تهران ، دانشکده جغرافیا، جغرافیا و برنامه ریزی روستائی

3 استادیار دانشگاه تهران

چکیده

هدف: هدف از پژوهش حاضر، شناسایی پیشران­هایی است که در آینده بر توسعه پایدار گردشگری روستایی منطقه شهرستان ارومیه اثرگذار خواهند بود.
روش: در این راستا، روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و با رویکرد اکتشافی آینده­ پژوهی صورت پذیرفته است. بدین منظور، برای دستیابی به یافته ­های تحقیق مورد نظر، ابتدا با بهره ­گیری از تکنیک دلفی و با حضور 20 نفر از متخصصان و کارشناسان که به صورت هدفمند انتخاب شدند، پیشران­ها شناسایی و سپس با بهره­ گیری از نرم­ افزار میک مک، روابط و نحوه اثرگذاری و اثرپذیری آن­ها شناسایی شد.
یافته­ ها: همچنین از 42 عامل بدست آمده، در آخر 36 عامل در نظر گرفته شد که با توجه به امتیاز بالای تأثیرگذار و تأثیرپذیری مستقیم، در نهایت 12 عامل (میزان درآمد از گردشگری، رقابت­ پذیری، میزان اشتغال در بخش گردشگری، میزان سرمایه­ گذاری در بخش گردشگری، تنوع فرصت‌های شغلی گردشگران، آگاهی جامعه محلی و گردشگران، حس اعتماد گردشگر، افزایش فرهنگ گردشگرپذیری، تغییر کاربری اراضی در اثر گردشگری، فضاهای گردشگری، تأسیسات زیربنایی، خدمات رفاهی) به­عنوان خروجی میک­مک در آینده توسعه گردشگری پایدار روستاهای شهرستان ارومیه تأثیرگذار هستند.
نتیجه­ گیری: در نتیجه، امید است با شناخت توانمندی­ ها و محدودیت­ها، برنامه­ ریزی برای گردشگری روستاهای شهرستان ارومیه روند بهتری به خود می­ گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identifying and Analyzing the Drivers of Rural Tourism Development (Case Study: Urmia City)

نویسندگان [English]

  • Mozhgan Ghalami Cheraghtapeh 1
  • Alireza Darban Astaneh 2
  • Mohammadamin Khorasani 3
1 M.A in Geography and Tourism Planning, University of Tehran
2 Associate professor in Geography and Rural Planning, University of Tehran
3 Assistant professor in in Geography and Rural Planning, University of Tehran
چکیده [English]

Purpose: The purpose of this study is to identify the drivers that will affect the sustainable development of rural tourism in Urmia city in the future.
Method: In this regard, the research method is descriptive-analytical with a heuristic approach to futures research. For this purpose and first of all, the drivers were identified using the Delphi technique through the presence of 20 specialists and experts who were purposefully selected; and then, using Mick Mac software, the relationships and how they work and their effectiveness were identified.
Findings: From 42 factors, 36 factors were considered in the end, which according to the high impact score and direct impact, finally 12 factors (income from tourism, competitiveness, employment in tourism, investment in Tourism, diversity of tourism opportunities, awareness of local community and tourists, sense of tourist confidence, increasing the culture of tourism, land use change due to tourism, tourism spaces, infrastructure, welfare services) as the output of Mick Mac in the future development of sustainable rural tourism of Urmia are influential.
Conclusion: As a result, it is hoped that by recognizing the capabilities and limitations, planning for tourism in the villages of Urmia will take a better course.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainable Development
  • Tourism
  • The drivers
  • Urmia City
احمدی حمید آرش بیدالله خانی (۱۳۹۲) پسا توسعه گرایی و بازنمایی های انتقادی از گفتمان توسعه؛ رویکردی مردمی، مجله مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 5(3): 47-63.
اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان غربی (1397).
ادراکر، پیشر، (۱۳۸۳). تاحیه چالش های مدیریت در سده ۲۱ (ترجمه غلامحسین خانقانی)، تهران: انتشارات فرا. (اثر اصلی در سال ۱۹۹۹ چاپ شده است).
 استانداری آذربایجان غربی؛ گزارش اقتصادی – اجتماعی استان آذربایجان غربی؛ معاونت و برنامه­ ریزی؛ (1397)، انتشارات سما.
اعظمی، امیر؛ حشمتی جدید، مهدی سلیمانی، عادل، علی بیگی، امیرحسین (۱۳۹۵)، میراث و گردشگری، 1(1): 24-42.
انزلی، حسن (۱۳۸۶)، ارومیه در گذر زمان، تهران: انتشارات نیل.
تقبلو، علی اکبر؛ سلطانی، ناصر؛ آفتاب، احمد(۱۳۹۵)، پیشرانهای توسعه روستاهای ایران، برنامه ریزی و آمایش فضاء، 20(4): 1-26.
تقی­لو، علی اکبر، سلطانی، ناصر، آفتاب، احمد، (1395)، «پیشران­های توسعه روستاهای ایران»،  فصلنامه علمی پژوهشی برنامه ­ریزی و آمایش فضا،20(4): 1-28.
حافظ ­نیا، محمدرضا (1389)، مقدمه­ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران: انتشارات سمت، چاپ هفدهم.
خسروجردی، مدینه؛ نوری پور، مهدی (۱۳۹۵)، تحلیل نگرش روستائیان نسبت به گردشگری روستایی با استفاده از نظریه رفتار برنامه ریزی شده، مورد مطالعه: بخش درودزن شهرستان مرودشت، برنامه ریزی و توسعه گردشگری، 5(19): 153-174.
رحمانی فضلی، عبدالرضا؛ سجادی، ژیلا صدیقی، صابر (۱۳۹۷)، نقش گردشگری خانه های دوم در تشدید فرآیند کالایی شدن فضاء مطالعه موردی: عرصه های روستایی شهرستان محمود آباد، برنامه ریزی و توسعه گردشگری، 7(27): 56-82.
رکن الدین افتخاری، عبدالرضا مهدوی، داوود پور طاهری، مهدی. (۱۳۸۹). ارزیابی پایداری گردشگری در روستاهای تاریخی فرهنگی ایران با تاکید بر پارادایم توسعه پایدار گردشگری، فصلنامه مطالعات گردشگری، (14): 1-36.
رهنما، محمد رحیم و بهزادی، صدیقه و جوان، جعفر، عنابستانی، علی اکبر (1397)، «شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر توسعه گردشگری با رویکرد آینده­نگاری مطالعه موردی: استان یزد»، مجله مطالعات جغرافیایی مناطق خشک، 9(33): 37-52.
رونیزی، سعید رضا. (۱۳۹۵). «سنجش پایداری گردشگری در روستاهای هدف گردشگری (مطالعه موردی شهرستان سپیدان)،فصلنامه پژوهش های روستایی 7(1): 167-181.
طیب نیا، هادی محمدی، سعدی؛ منوچهری، سوران. (۱۳۹۰). «ارزیابی تاثیرات توسعه گردشگری در تغییرات کیفیت زندگی روستاییان (مطالعه موردی: بخش اورامان سروآباد) مجله پژوهش و برنامه ریزی روستایی،5(1): 163-179.
علی اکبری، اسماعیل ؛ پوراحمد، احمد و جلال­آبادی، لیلا، (1397)، «شناسایی پیشران­های مؤثر بر گردشگری پایدار شهر کرمان با رویکرد آینده­پژوهی»، فصلنامه علمی پژوهشی گردشگری و توسعه، 7(1): 156-178.
مرکز آمار ایران (1397) نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن، نتایج تا سطح آبادی؛1395.
مرکز آمار ایران (1397) نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن، نتایج تا سطح آبادی؛1395.
مولایی هشجین، ن.، دانلین، ک.، و حسین نژاد، م. (۱۳۹۰). تحلیل پیامدهای گردشگری در ناپایداری سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی، دهستان بلده کجور - شهرستان نوشهر)، فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، ۱(۲)، 1-14.
ناصر آبادی، زهرا، آینده پژوهی، مرکز مطالعات و برنامه ریزی استراتژیک، تهران، موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاع، ۱۳۷۹.
نجفی پور، امیر عباس و فروزانفر، محمد حسین و حقیقت قهفرخی، فرزانه،1394،بررسی روندهای آتی گردشگری ایران و ارتباط آن با علم آینده پژوهی، دومین کنفرانس بین المللی آینده پژوهی، مدیریت و توسعه اقتصادی، مشهد.