آینده نگاری و تبیین سناریوهای پیش روی صندوق های بازنشستگی تابعه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارگروه اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران ،ایران

2 استادیار،گروه جامعه شناسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

3 استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه یزد، یزد، ایران

چکیده

هدف: در مقاله حاضر، پیشران‌ها و عدم قطعیت‌های اثرگذار بر آینده صندوق‌های بازنشستگی و ترسیم آینده‌های محتمل، ممکن و مطلوب این صندوق‌ها مورد واکاوی قرار گرفته است.
روش: به لحاظ روش شناسی، در مطالعه کنونی به منظور انتخاب روش‌ها، از آینده‌نگاری یکپارچه (انتگرال) استفاده شده , وترکیبی از روشهای مصابه، دلفی، تحلیل اثرات متقاطع و ریخت شناسی به کار گرفته شده است. گروه خبرگان برای انجام مصابه و دلفی، 30 نفره بوده و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمندِ «قضاوتی» و «گلوله برفی» انتخاب شد است.
یافته ها: در گام اول 70 پیشران موثر بر آینده صندوق‌های بازنشستگی شناسایی و پس از پالایش اولیه، فهرست پیشران‌ها بومی سازی شده و با حذف پیشران‌های مشابه و دارای ارتباط کم با محیط آینده ایران، فهرست 47 پیشران نهایی(فناوری 11، اجتماعی 8، زیست‌محیطی 4، اقتصادی 15، سیاسی-نهادی 9 پیشران) به منظور تحلیل اثرا متقاطع و سنجش اهمیت و عدم قطعیت انتخاب شدند.
نتایج: بر اساس نتایج این پژوهش آینده صندوق های بازشستگی تابعه وزارت تعاون، کار و رفاه، تحت تاثیر چهار عدم قطعیت بحرانی یعنی: تأثیر نسل های قدیمی در حکمرانی، روند خصوصی شدن مشاغل دولتی، ماهیت سیاسی دولت و تحریم ها قرار دارد و پس از منطق دهی به سناریوها و حذف سناریوهای ناسازگار و مشابه، سناریوهای شش گانه تحت عناوین: بازسازی پس از جنگ اقتصادی، تعامل و سازندگی، لبه پرتگاه، نرمش قهرمانانه، پیروزی نزدیک و سازش و گذار، برای آینده صندوق های بازنشستگی وجود خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Forecasting and explaining the scenarios facing the pension funds of the Ministry of Cooperation, Labor, and Social Welfare

نویسندگان [English]

  • Hujjatullah Mirzaei 1
  • morteza ghelich 2
  • taha rabbani 3
1 Assistant Professor, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
2 Assistance professor of sociology , Department of Sociology, Faculty of social science, Imam Khomeini International University of Qazvin.
3 assistant professor
چکیده [English]

Purpose: The welfare system and the future of retirement is one of the issues that has become a complicated issue due to its relationship with the growing population of retirees and the elderly and the influence of social, economic, political-legal, technological, and environmental developments. In this paper, the drivers and uncertainties affecting the future of pension funds and drawing the probable, possible, and desirable futures of these funds have been analyzed.
Method: In terms of methodology, in the current study, integrated foresight was used to select methods. The interview was conducted with a group of 30 experts using the "judgmental" and "snowball" targeted sampling methods.
Findings: In the first step, 70 drivers affecting the future of pension funds were identified and after initial refinement, the list of drivers was localized by removing similar drivers and having little connection with the future environment of Iran, the final list of 47 drivers (Technology 11, Social 8, environmental 4, economic 15, political-institutional 9 drivers) were selected to analyze cross effects and measure importance and uncertainty.
Results: In the present study, six scenarios of reconstruction after the economic war, interaction, and construction, edge of the precipice, heroic softening, near victory, and compromise and transition are imaginable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Welfare system"
  • " pension fund"
  • " forecasting"
  • "driving forces"
  • "scenarios"
ابراهیمی، ایلنازو همتی مریم (1397). «نقش و اثرگذاری صندوق‌های بازشستگی در ثبات مالی اقتصاد ایران»، بیست و هشتمین همایش سیاست‌های پولی و ارزی.
حمیدرضا ایزدبخش، حسن چهارمحالی،حمیدرضا کردلویی (1401). «مدل‌سازی و شبیه‌سازی وضعیت پایداری صندوق‌های بازنشستگی بر اساس ریسک‌های حقوق و دستمزد و نرخ بازدة سرمایه، با رویکرد پویاشناسی سیستم‌ها (موردمطالعه: سازمان تأمین اجتماعی)»، دوفصلنامه پژوهشنامة مدیریت اجرایی، دورة 14 شمارة 28، اسفند 1401.
عزتی و دیگران (1397). «اثر ساختار سنی جمعیت بر امنیت اقتصادی ایران»، فصلنامة پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعة پایدار)، سال نوزدهم، شمارة دوم، تابستان 1398، صص 125 – 159.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، معاونت پژوهش‌های اقتصادی (1399) تصویری از وضعیت اقتصادی کشور؛ چالش‌ها و راهکارها
میرزاابراهیمی، رضا (1396). «علل بحران در صندوق‌های بازنشستگی ایران»، ویژه‌نامة صندوق‌های بازنشستگی
حسین پارسیان (1399). «بررسی وضعیت صندوق‌های بازنشستگی در ایران؛ با تأکید بر صندوق بازنشستگی کشوری و لشکری»، مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری
بهروز هادی زنوز (1397). وضعیت صندوق‌های بازنشستگی در گذر زمان، مؤسسة صبا
گزارش وضعیت مالی، بیمه‌ای و اقتصادی صندوق‌های بازنشستگی کشوری (معاونت اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی)، 1396
الـکاک، پیـت، مـارگارت مـی و کارن راولینگسـون (1391)، کتـاب مرجـع سیاسـتگذاری اجتماعی، جلدهای اول و دوم، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
رضوی، سیدمهدی، بزرگ اصل، موسی، و امیری، میثم. (1399). برنامه‌ریزی درازمدت تخصیص دارایی صندوق های بازنشستگی: کاربردی از برنامه‌ریزی سناریوی مبنا. پژوهشنامة مدیریت اجرایی، 12 (23 )، صص 41 – 65.
چهارمحالی, حسن؛ ایزدبخش، حمیدرضا؛ کردلویی، حمیدرضا و فلاح شمس، میرفیض. (1400). «شبیه‌سازی تعادل منابع و مصارف در صندوق‌های بازنشستگی بر اساس ریسک‌های جمعیتی». فصلنامۀ علمی مطالعات منابع انسانی، 11 (3)، صص 96 – 71.
کریمیان سیچانی، زهرا؛ چراغعلی، محمد حسن و دهقانی، علی (1401). «تحلیل تأثیر بازنشستگی‌های پیش از موعد، بر صندوق بازنشستگی تأمین اجتماعی ایران، با استفاده از پویایی‌های سیستم در افق 1430». آینده پژوهی ایران، 7 (1)، صص 213 – 240.