بررسی و اولویت گذاری عوامل کلیدی موفقیت آینده‌نگاری راهبردی در صنایع و سازمان‌های ایران

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه آینده پژوهی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

2 دانش آموخته دکتری آینده پژوهی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)

3 استادیار گروه آینده‌پژوهی، دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش، تهران، ایران

4 دانشجوی دکتری آینده‌پژوهی، گروه آینده پژوهی ، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) ، قزوین ، ایران

چکیده

هدف: این مطالعه با هدف شناسایی و اولویت‌بندی عوامل کلیدی موفقیت در مراحل فرایند آینده‌نگاری راهبردی شامل پیش آینده‌نگاری، آینده‌نگاری و پسا آینده‌نگاری انجام شده است و تمرکز آن بر صنایع و سازمان‌های فعال در کشور ایران است.
روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و مبتنی بر روش توصیفی و تحلیلی است. ابتدا به شیوۀ کتابخانه‌ای و با لحاظ مراحل سه‌گانه فرایند آینده‌نگاری راهبردی، 43 عامل اثرگذار در موفقیت این فرایند شناسایی شدند (پیش‌آینده-نگاری:14عامل؛ آینده‌نگاری: 16عامل؛ پساآینده‌نگاری: 13عامل). در ادامه برای اولویت‌بندی عوامل شناسایی شده، به روش «انتخاب مبتنی بر معیار» 68 نفر از 28 صنعت مختلف گزینش شدند و با کمک ابزار پرسشنامۀ بسته، آراء آنها بر روی طیف پنج‌تایی لیکرت گرداوری شد.
یافته‌ها: یافته‌های تحقیق، ضمن تایید اثرگذاری این عوامل در فرایند آینده‌نگاری راهبردی بر پایه آزمون تی-استیودنت، نشان می‌دهند که بر اساس مقادیر «شاخص ضریب تغییرات» درمرحله پیش آینده‌نگاری: 1)ایجاد توازن میان اکتشاف و بهره‌برداری(260/0) 2)برپایی کارگاه‌های آموزشی(276/0) 3)اعتماد سازی(283/0)، در مرحله آینده‌نگاری: 1)شناسایی و توجه به نقاط عطف(179/0) 2)طراحی پرسش‌های چه میشود-اگر(189/0) 3)تمرکز بر پیامدهای دسته دوم و سوم(224/0) و در مرحله پسا آینده‌نگاری: 1)تعیین چارچوب بنیادین برنامه ریزی(193/0) 2)پایش و بازخورد مستمر(206/0) 3)سرمایه‌گذاری روی یک ایده غیرمحتمل(209/0) عوامل کلیدی و اولویت‌دار در فرایند آینده‌نگاری راهبردی هستند.
نتیجه‌گیری: دستیابی به عوامل کلیدی اثرگذار در فرایند آینده‌نگاری راهبردی، می‌تواند مدیران و برنامه‌ریزان را در راستای تخصیص بهینه منابع و زمان برای طراحی و پیاده‌سازی موفق این فرایند یاری دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating and prioritizing the key success factors of strategic foresight in Iranian industries and organizations

نویسندگان [English]

  • Moslem Shirvani Naghani 1
  • FatemeZahra Gilaninezhad 2
  • Ebrahim Ejabi 3
  • khalil koulivand 4
1 Assistant Professor, Department of Futures Studies, Imam Khomeini International University,Qazvin, Iran
2 PHD in Futures Studies, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran.
3 Assistant Professor and director of the Futures Studies Department of the Command and Staff University of the Islamic Republic of Iran Army.
4 Ph.D student of Futures Studies, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran.
چکیده [English]

Purpose: This study aimed to identify and prioritize key success factors in strategic foresight process including pre-foresight, foresight and post-foresight and focuses on industries and organizations active in Iran.
Method: This study is an applied research based on descriptive and analytical method. First, in a library-based manner, and considering the three stages of the strategic foresight process, 43 factors were identified as contributing to the success of this process (pre-foresight: 14 factors; foresight: 16 factors; post-foresight: 13 factors). Subsequently, 68 experts were selected to prioritize identified factors using the Criterion-based Selection Method and their votes were collected on a five-point Likert scale using a closed questionnaire tool.
Findings: The findings of the study, based on the t-student test, confirmed the effect of these factors on the success of the strategic foresight process. The values of the "coefficient of variation" also indicate: In the pre-foresight, balancing exploration and exploitation (0.260), setting up workshops (0.227) and trust building (0.228) are the most important factors. At the foresight stage, identifying and paying attention to milestones (0.179), designing what-if questions (0.189), and focusing on second- and third-party outcomes (0.222) are the most important factors. Finally, in the post-foresight phase, determining the fundamental planning framework (0.193), monitoring and feedback (0.220), and investing in an unlikely idea (0.220) are the most important factors.
Conclusion: Achieving key factors influencing the strategic foresight process can help managers and planners optimally allocate resources and time to design and implement this process successfully.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Foresight
  • Strategic Foresight
  • Prioritization
  • Key Factors
  • Process
آینده پژوهی ایران

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 23 اردیبهشت 1403

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار