بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر عدم موفقیت شهرهای جدید در ایران با رویکرد آینده‌پژوهی (نمونه مورد مطالعه: شهر جدید صدرا)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری

چکیده

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل مهم‌ترین عوامل مؤثر بر عدم موفقیت شهرهای جدید در ایران با تأکید بر شهر صدرا و با رویکرد آینده‌پژوهی انجام ‌شده است.
روش:نوع تحقیق براساسهدف، کاربردی و ازحیثروش، ترکیبی از روش‌های اسنادی وپیمایشیدرسطحاکتشافیومبتنیبررویکردآینده‌پژوهیوسناریونگاریاست که با به‌کارگیری ترکیبی از مدل‌های کمّی و کیفی صورت گرفته است. روش جمع‌آوری اطلاعات، مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی است. در این پژوهش از مدل تحلیل ساختاری، سناریونگاری و تکنیک دلفی استفاده ‌شده است. نرم‌افزارهای مورد استفاده در این پژوهش، نرم‌افزارسناریو ویزاردو  میک‌مک است.
یافته‌ها:براساس نتایج مدل تحلیل ساختاری از میان 22 شاخص مورد بررسی، 10 شاخص به‌عنوان مهم‌ترین شاخص‌های تأثیرگذار بر عدم موفقیت شهر جدید صدرا انتخاب شد. از میان 10 شاخص کلیدی اثرگذار بر سیستم، چهار شاخص از گروه متغیر فنی ـ مهندسی، سه شاخص از گروه متغیر اجتماعی، دو شاخص از گروه متغیر مدیریتی و یک شاخص هم از گروه متغیر اقتصادی است. نتایج نشان از تفاوت معنادار متغیر فنی ـ مهندسی و اجتماعی با دو متغیر دیگر دارد.
نتیجه‌گیری:نتایج نهایی پژوهش نشان داد که 3 گروه سناریو شامل سناریوهای دارای شرایطمطلوببارویکردهایمبتنیبررقابت‌پذیری وبرنامه‌محوری، سناریوی حفظوضع موجود و سناریو شرایطبحرانیونامطلوب پیش روی شهرهای جدید مانند شهر صدرا مؤثر بوده‌اند.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the Most Important Factors Affecting the Failure of New Cities in Iran with the Foresight Approach (Case Study: Sadra New Town)

نویسندگان [English]

  • Zohreh Hadyani 1
  • Sayed Ali Hosseini 2
1 Assistant Professor University of Sistan and Baluchestan
2 PhD student in Geography and Urban Planning
چکیده [English]

Purpose: The purpose of this study was to investigate and analyze the most important factors affecting the failure of new cities in Iran with emphasis on the Sadra City and with a foresight approach.
Method: The type of research is based on the purpose of applying a combination of documentary and survey methods in the exploration and based on a Foresight approach and scenario that has been implemented using a combination of quantitative and qualitative models. The method of data collection is library and field studies. Structural analysis, scenario analysis and Delphi technique have been used in this research. The software used in this study is the Scenario Wizard and Mic Mac software.
Findings: Based on structural analysis results, among the 22 indicators studied, 10 indicators were selected as the most important indicators affecting the failure of new cities in Iran.Among the 10 key indicators affecting the system, four indicators are from the group of technical-engineering variables, three indicators from the group of social variables, two indicators from the group of managerial variables and one index from the group of economic variables, the results show a significant difference between technical-engineering variables. And it has a social with two other variables.
Conclusion: The final results also identified three scenario groups including scenarios with favorable conditions, based on competitiveness and program orientation, maintaining the status quo and critical and unfavorable conditions in improving the situation of new towns.

کلیدواژه‌ها [English]

  • New Cities
  • Foresight Approach
  • Scenario
  • Sadra City
  • Iran
 
 
1.  بزی، خدارحم و افراسیابی راد، محمدصادق. (1388). «سنجشوارزیابیموفقیتوکاراییشهرهایجدید». مطالعاتوپژوهش‌های شهریومنطقه‌ای،دوره 1. شماره2.134-111.
2.  تقوایی، مسعود و حسینی‌خواه، حسین. (1396). «برنامه‌ریزیتوسعهصنعتگردشگریمبتنیبرروشآینده‌پژوهیو سناریونویسی (مطالعهموردی:شهریاسوج)». مجلهبرنامه‌ریزیوتوسعهگردشگری. 6 (23).8-30.
3.  خاکپور، براتعلی و امیری، عقیل. (1389). «شهرهای جدید ایران اهداف اولیه، واقعیت امروز». دومین کنفرانس برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد.
4.  خیرگو،منصوروشکری،زینب. (1390). «توسعهفرایندسیاست‌گذاریبااستفادهازراهبردآینده‌نگاری».فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت نظامی. 11(42). 71-102.
5.  زالی،نادروبهشتی،محمدباقر. (1388). «شناساییعواملکلیدیتوسعهمنطقه‌ایبارویکردبرنامه‌ریزیبرپایهسناریو (مطالعهموردی:استانآذربایجانشرقی)». نشریهبرنامه‌ریزیوآمایشفضا.15(1). 63-41.
6.  زالی، نادر و عطریان، فروغ. (1395). «تدوینسناریوهایتوسعهگردشگریمنطقه‌ایبراساساصول آینده‌پژوهی(مورد مطالعه:استانهمدان)». مجله آمایشسرزمین. 8(1). 131-107.
7.  زبردست، اسفندیار. (1386). «بررسیعملکردشهرجدیدهشتگرددرجذبسرریزجمعیت». مجله جغرافیا و توسعه. 5(10). 5-1.
8.  سالنامه آماری استان کهگیلویه و بویراحمد (1395). سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان کهگیلویه و بویراحمد. انتشارات سازمان برنامه‌ و بودجه‌ کشور.
9.  شرکتعمرانشهرجدیدصدرا. (1384). «شهرفرداشهرسالم». نشریهداخلیوتخصصی.10(1). 8.
10.شکوه، محمداجزاء. (1381). «یکمدلتوسعه‌ایبرایشهرهایجدید:تجربهشهرهایانگلستان» فصلنامه تحقیقات جغرافیایی. 17(2-3)، 123-114.
11.شولتز، کریستیان نوربرگ. (1381). مفهومسکونت:به‌سویمعماریتمثیلی. ترجمه: ایمان محمدی، تهران: نشر آگاه.
12.عدالتخواه، محمد. (1373). «ملاحظاتی درخصوص جایگاه شهرهای جدید در نظام شهری ایران». در: مجموعه مقالات شهرهای جدید، فرهنگی جدید در شهرنشینی. تهران: شرکت عمران شهرهای جدید وابسته به وزارت مسکن و شهرسازی.
13.علیپور، حسین و سبحانی، نوبخت. (1396). «تحلیلجایگاهشهرهایجدیددرنظامفضاییکلان‌شهرتهران». فصلنامه مطالعات مدیریت شهری. 9(32). 116-101.
14.فرزین،محمدرضا.(1382). «بررسیونقدبرنامه‌ریزیگردشگریایرانوچالش‌هایاصلیدربرنامۀچهارم».در:  مجموعهمقالات سمیناربررسیسیاست‌هاوبرنامه‌هایتوسعۀجهانگردیدرجمهوریاسلامیایران.تهران:دانشگاهعلامهطباطباییو سازمانایران‌گردیوجهانگردی.
15.فقیهی،ابوالحسن.(1382). «زمینه‌هایفرهنگیتوسعهگردشگری».در: مجموعهمقالاتسمیناربررسیسیاست‌هاو برنامه‌هایتوسعۀگردشگریدرجمهوریاسلامیایران. تهران:دانشگاهعلامهطباطبایی.
16.قرخلو، مهدی و عابدینی، اصغر. (1387). «ارزیابیچالش‌هاومشکلاتشهرهایجدیدومیزانموفقیت آنها درایران: شهرجدیدسهند». فصلنامه مدرس علوم انسانی. 13(1). 191-165.
17.قرخلو، مهدی و همکاران. (1388). «جایگاهشهرهایجدیددرتوسعهمسکن». مجله مسکن و محیط روستایی. 28(125). 35-18.
18.کاظمی،مهدی. (1382). «بررسیاثراتاقتصادیوفرهنگیتوسعۀجهانگردیازدیدگاهساکنان». فصلنامه مطالعات جهانگردی. 1(3). 16-1.
19.کاظمی،مهدی. (1389). مدیریتگردشگری. چاپدوم. تهران: انتشاراتسمت.
20.محسنی،رضا علی.(1388). «گردشگریپایداردرایران،کارکردها،چالش‌هاوراهکارها». فصلنامۀفضایجغرافیایی. 9(28). 171-149.
21.یغفوری،حسین و آقائی،واحد.(1390). «تحلیلیبرجاذبه‌هایگردشگریشهریونقشآندرتحولاقتصادیموردنمونه: اردبیل». اولینکنفرانساقتصادشهریایران.آذرماه 1390.دانشگاهفردوسیمشهد.
.
 
1.Adalatkhah, M. (1994). Considerations regarding the position of new cities in Iran's urban system; New City Articles Collection, New Culture in Urbanism; Tehran: New Cities Development Company affiliated to the Ministry of Housing and Urban Development. (in persian).
2.Alipouremail, H., Sobhani, N. (2018). Analysis of the position of new cities in the Tehran metropolitan space system. Urban Management Studies, 9(32), 101-116. (in persian).
3.Amer, M., Daim, T. U., & Jetter, A. (2013). A review of scenario planning. Futures, 46, 23– 40. https://doi.org/10.1016/j.futures.2012.10.003
4.Bazi, Kh. & Afrasiabi Rad, M. S. (2009). Assessing and evaluating the success and efficiency of new cities, urban and regional studies and research, (1) 2, 134-111. (in Persian).
5.Bell, W. (2003). Foundations of Futures Studies: History, Purposes, and Knowledge (Vol. 1). New Brunswick. NJ: Transaction Publishers.
6.Faghihi, A. (2003). Cultural Fields of Tourism Development, Proceedings of the Seminar on Tourism Development Policies and Programs in the Islamic Republic of Iran, Tehran: Allameh Tabatabai University. (in persian).
7.Farzin, M. R. (2003). A Study and Critique of Iran's Tourism Planning and the Main Challenges in the Fourth Program, Proceedings of the Seminar on Tourism Development Policies and Programs in the Islamic Republic of Iran, Tehran: Allameh Tabatabai University and the Iran Tourism and Travel Organization. (in Persian).
8.Firman, T.; New town development in Jakarta metropolitan region:Aperspective of spatial segregation, Habitat International 28, 2004.
9.Gharkhloo, M., & Abedini, A. (2008). Assessing the Challenges and Problems of New Cities and Their Success in Iran: Sahand New City, Quarterly Journal of Teacher of Humanities, 13 (1), 191-165. (in Persian).
10.  Gharkhloo, M., Shabani Fard, M,, Hosseini, A., & Ahadzadeh, S. (2009). The position of new cities in housing development, Journal of Housing and Rural Environment, 28 (125), 35-18. (in Persian).
11.  Godet, M. and P. Durance (2011). Strategic Foresight for Corporate andRegional Development, Dunod and UNESCO.
12.  Grayson, L. E. (1987). Who and How in Planning for Large Companies: Generalizations from the Experiences of Oil Companies. Springer.
13.  Hui, E C.M., Lam Manfred C.M., Astudy of commuting patterns of new townresidents in Hong Kong, Habitat International, Vol. 29, 2005.
14.  Kazemi, M. (2003). Investigating the economic and cultural effects of tourism development from the perspective of residents, Journal of Tourism Studies, 1 (3), 16-1. (in Persian).
15.  Kazemi, M. (2010). Tourism Management, Second Edition, Tehran: Samat Publications. (in Persian).
16.  Kelliher, A., Daragh, B. (2015). "Designfutures in action: Documenting experientialfutures for participatory audiences". Futures70, pp.36-47.
17.  Khairgoo, M., & Shokri, Z. (2011). Develop a policy process using a foresight strategy. Journal of Military Management, 11 (42), 71-102. (in Persian).
18.  Khakpour, B., & Amiri, A. (2010). New Cities of Iran Preliminary Objectives, Today's Reality, Second Conference on Urban Planning and Management, Mashhad, Ferdowsi University of Mashhad. (in Persian).
19.  Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad Provincial Statistical Yearbook (2016). Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad Provincial Management and Planning Organization, Publications of the National Autonomous Program Organization. (in Persian).
20.  Mahmud, J. (2011). City foresight and development planning case study:Implementation of scenario planning in formulation of the Bulungan development plan. Masini, E. (2006). Rethinking futures studies. Futures, 38(10), 1158–1168.
21.  Martelli, A. (2014). Models of Scenario Building and Planning: Facing Uncertainty and Complexity.Springer.
22.  Martin, B. & Johnston, R. (1999). Technology foresight for wiring up the nationalinnovation system: experiences. In Britain, Australia and Newzealand. TechnologicalForecasting and Social Change, 60(1), 37-60.
23.  Mohseni, R. A. (2009). Sustainable Tourism in Iran, Functions, Challenges and Strategies, Geographical Space Quarterly, 9 (28), 171-149. (in Persian).
24.  Sadra New City Development Company (2005). Tomorrow's City Healthy City, Internal and Specialized Journal, 10 (1), 8. (in Persian).
25.  Schultz, C.N. (2002). Concept of residence: by allegorical architecture, translation: Mohammadi, I. Tehran: Agah Publishing. (in persian).
26.  Sharpley, R. (2002). Tourism: A Vehicle for Development? In R. sharpley, &D. J. Teifer (Eds.), Tourism and Development: Concepts and Issues. Clevedon: Channel View Publications.
27.  Shokooh, M. A. (2002). A Developmental Model for New Cities: The Experience of British Cities, Geographical Research Quarterly, 17 (2-3), 123-114. (in Persian).
28.  Slaughter, R. A. (2002). Futures studies as a civilizational catalyst. Futures, 34(3–4), 349–363. https://doi.org/10.1016/S0016-3287(01)00049-0
29.  Slaughter, R. A.(2014). “Knowledge Base ofFutures Studies”, the Futures Study Centre,Australia.
30.  Taqvaee, M., & Hosseinikhah, H. (2017). Tourism Industry Development Planning Based on Future Methods, Research and Scenario Writing (Case Study: Yasuj City), Journal of Tourism Planning and Development, 6 (23), 8-30. (in Persian).
31.  Von Der Gracht, H. A. (2008). The future of logistics: Scenarios for 2025. https://doi.org/10.1007/978-3-8349-9764-7
32.  Wack, P. (1985). Scenarios: uncharted waters ahead. Harvard Business Review September–October.
33.  Yaghfouri, H., & Aghaei, V. (2011). An analysis of the attractions of urban tourism and its role in the economic transformation of the sample; Ardabil, First Conference on Urban Economy of Iran, December 2011, Ferdowsi University of Mashhad. (in Persian).
34.  Zabrdast, E. (2007). A study of the performance of Hashtgerd new city in attracting population overflow, Journal of Geography and Development, 5 (10), 5-1. (in Persian).
35.  Zali, N & F Atrian. (2016). the development of regional tourism development scenarios based on the principles of futures studies (case study: Hamadan). Journal of spatial management planning, 8, pp: 107-131. (in Persian).
36.  Zali, N., & Atrian, F. (2016). Development of regional tourism development scenarios based on future research principles (Case study: Hamadan province). Land Management Magazine, 8 (1), 131-107. (in Persian).
37.  Zali, N., & Beheshti, M. B. (2009). Identification of key regional development factors with a scenario-based planning approach (Case study: East Azarbaijan province). Journal of Spatial Planning and Planning, 15 (1), 63-41. (in Persian).
38.  Zegras, C., & Rayle, L. (2012). Testing the rhetoric: An approach to assess scenario planning’s role as a catalyst for urban policy integration. Futures, 44(4), 303–318.