آینده‌پژوهی زنجیره تأمین صنعت نفت با رویکرد سناریونگاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت صنعتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم، ایران

2 دانشیار گروه مدیریت، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه قم، قم، ایران

3 استادیار گروه مدیریت، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم، ایران

4 استادیار گروه مدیریت صنعتی و مالی، دانشکده مدیریت و حسابداری، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

هدف: زنجیره تامین اثربخش نقش قابل ملاحظه‌ای در تولید و پخش محصولات و فراورده‌های نفتی و پتروشیمی در کشور دارد. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی عوامل کلیدی و سناریوهای باورپذیر و محتمل زنجیره تامین صنعت نفت در آینده است.
روش: تحقیق حاضر از منظر جهت‌گیری، کاربردی، از جهت مبنای فلسفی اثباتی و از بُعد روش‌شناسی چندگانه است. بدین منظور ابتدا با بررسی مبانی نظری و مصاحبه با کارشناسان متخصص، عوامل کلیدی مؤثر روی آینده زنجیره تأمین صنعت نفت شناسایی و سپس با به‌کارگیری آزمون بینم این عوامل غربال شدند. برای انتخاب پیشران‌های نهایی، دو تکنیک عدم قطعیت بحرانی و دیمتل مورد استفاده قرار گرفت. سناریو محتمل هم با یکی از تکنیک‌های تصمیم‌گیری انتخاب شد.
یافته‌ها: با به‌کارگیری تکنیک عدم قطعیت بحرانی و دیمتل، دو پیشران تحریم‌های خارجی و سیاست‌های کلان اقتصادی در رابطه با مقاوم‌سازی برای نگاشت سناریوها انتخاب شدند. با توجه به این دو پیشران چهار سناریوی زنجیره تأمین بسته، زنجیره تأمین شکننده، زنجیره تأمین مقاوم و زنجیره تأمین پویا توسعه داده شدند. هر یک از این سناریوها بیانگر وضعیتی برای زنجیره تأمین صنعت نفت در آینده‌اند. با توجه به معیارهای همخوانی با روندهای داخلی، همخوانی با روندهای بین‌المللی، محتمل بودن بر مبنای واقعیت و همخوانی با داده‌های فعلی سناریوی زنجیره تأمین بسته به عنوان محتمل‌ترین سناریو انتخاب شد.
نتیجه‌گیری: زنجیره تأمین پویا بهترین وضعیت را از نظر کاهش تحریم‌های خارجی و سیاست‌های مناسب مقاوم‌سازی در برابر تکانه‌های خارجی نشان می‌دهد و در سوی دیگر زنجیره تأمین بسته یک سیستم منزوی و آسیب‌پذیر را در مقابل تهدیدات توصیف می‌کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Future Study of Supply Chain in Oil Industry with Scenario Planning Approach

نویسندگان [English]

  • esmaeil ahmadi 1
  • mohammad hasan maleki 2
  • Rasoul Sanavi Fard 3
  • Mohammad Reza Fathi 4
1 Qom Islamic Azad University
2 university of qom
3 Qom Islamic Azad University
4 Assistant Professor, College of Farabi, University of Tehran, Iran
چکیده [English]

Purpose: Effective supply chain plays a significant role in the production and distribution of petroleum and petrochemical products in the country. This study seeks to identify key factors and plausible scenarios for the future supply chain of the oil industry.
Method: This research is applied from the point of view of orientation and it is positivist from philosophical point of view and it is a multiple research.For this purpose, the key factors affecting the future of the oil supply chain were identified by reviewing the literature and interviewing the experts and then using these binomial tests were screened. Two GBN and Dematel techniques were used to select the final key forces. The probable scenario was chosen with one of the decision making techniques.
Findings: Using GBN and DEMATEL techniques, two key forces of external sanctions and macroeconomic policies related to strengthening were selected for mapping the scenarios. Based on these two key forces, the four scenarios of closed supply chain, fragile supply chain, robust supply chain and dynamic supply chain were developed. Each of these scenarios represents a situation for the future of oil supply chain. According to the criteria of conformity with internal trends, conformity with international trends, probability based on reality, and consistency with current data, closed supply chain scenario was selected as the most probable scenario.
Conclusion: Dynamic supply chain shows the best situation in terms of reducing external sanctions and appropriate reinforcement policies and on the other hand, the closed supply chain describes an isolated and vulnerable system to threats.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Futures studies
  • Plausible Scenarios
  • Global Business Network Method
  • Probable Scenarios

مراجع

 
1.سلیمانی سروستانی، محمد حسین؛ جندقی، غلامرضا؛ فتحی، محمدرضا؛ ملکی، محمد حسن (1398). آینده‌پژوهی صنعت فرش دستباف ایران با به‌کارگیری رویکرد عدم قطعیت بحرانی. آینده پژوهی ایران.4(1): 141-169.
2.قنبری، ابوالفضل؛ واعظی، موسی؛ امجدی، زهرا (1397). تحلیلی بر وضعیت مصرف انرژی در چارچوب آینده‌پژوهی مطالعه موردی: شهرستان تبریز. آینده پژوهی مدیریت.29(3): 53-73.
3.محمدآبادی، معصومه؛ نیازآذری، کیومرث؛ جباری، نگین (1397). . نقش سرمایه فکری در ارتقای عملکرد شرکت‌های دانش بنیان با رویکرد آینده پژوهی: یک پژوهش کیفی. آینده پژوهی مدیریت،29(3): 94-116.
4.بیگدلی، حمید؛ طیبی، جواد (1396).ارایه یک مدل و روش حل بازی‌های امنیتی فازی و کاربرد آن در آینده‌‌پژوهی تهدیدات امنیتی. آینده پژوهی دفاعی.2(6): 7-29.
5.نقدی بک، بهزاد؛ کرامتی، محمد علی (1392). سناریوهای آینده پروژه های پایین دستی صنایع نفت، گاز و پتروشیمی ایران. دومین همایش ملی آینده پژوهی.
References
1.   Akimova, I. (2000) Development of Market Orientation and Competitivenessof Ukrainian Firms; European Journal of Marketing, 34( 9/10), 1128-1148.
2.   Andriof, J., Waddock, S., Husted, B., & Rahman, S. S. (2017). Unfolding stakeholder thinking: Theory, responsibility and engagement. Routledge.
3.   Becker, P. (2002). Corporate foresight in Europe: a first overview. WORKING PAPER, Institute for Science and Technology Studies, University of Bielefeld, Germany
4.   Bell, W. (2003) Foundations of Futures Studies (2th ed.), New Jersey: Transaction Publishers.
5.   Bendell, T. (2014). Building Anti-fragile Organisations: Risk, Opportunity and Governance in a Turbulent World. Routledge.
6.   Berdine, M & et al. (2008). Analysis of Supply Chain Strategies Used by The United States Textile and Apparel Industries, Research Journal of Textile and Apparel, 12(3), 1-17.
7.   Bigdeli, H.; Tayyebi, J (2016). Providing a model and solution method for fuzzy security games and its application in future studies on security threats. Defensive Future Studies. 2(6), 7-29. (in persain)
8.   Carter, C. R., & Liane Easton, P. (2011). Sustainable supply chain management: evolution and future directions. International journal of physical distribution & logistics management, 41(1), 46-62.
9.   Chahar Soghi, S. K & et al. (2012). Future study in the field of energy and evaluation of country energy management strategies using scenario planning. Journal of Management Improvement. 6(4), 5–33.
10.     Checkland, P. (2000). Soft syst.ems methodology: a thirty-year retrospective. Systems Research and Behavioral Science, 17, S11 – S58
11.     Chopra, S., & Meindl, P. (2007). Supply chain management. Strategy, planning & operation. In Das summa summarum des management, 265-275.
12.     Fathi, M.R., Maleki, M.H., Sobhani, S.M. and Koksal, C.D. (2020), Future study of operations research based on scenario planning and soft systems methodology, Foresight, 22(2), 223-249.
13.     Ghanbari, A; Vaezi, M; Amjadi, Z (2018). An Analysis of the Energy Consumption Status in the Framework of Future Study Case Study: Tabriz City. Journal of Futures Studies Management. 29(114), 53-73. (in Persian)
14.     Gholipour, N. (2013). Presenting an Appropriate Model for Investment Development in Iranian Oil and Gas Industry. Exploration and Production Monthly, 99, 30-37.
15.     Hideg, E., Nováky, E., & Alács, P. (2014). Interactive foresight on the Hungarian SMEs. Foresight, 16 (4), 344-359, 
16.     Hillary, R. (Ed.) (2000). Small and Medium-Sized Enterprises and the Environment: Business Imperatives, Greenleaf Publishing.
17.     Højland, J., & Rohrbeck, R. (2018). The role of corporate foresight in exploring new markets–evidence from 3 case studies in the BOP markets. Technology Analysis & Strategic Management, 30(6), 734-746.
18.     Jandaghi, G.R., Fathi, M.R., Maleki, M., Faraji, O., Yüzbaşıoğlu, N. (2019). Identification of Tourism Scenarios in Turkey Based on Futures Study Approach, Almatourism-Journal of Tourism, Culture and Territorial Development, 10(20), 47-68.
19.     Johnson, J. & Gheorghe, A. V. (2013). Antifragility analysis and measurement framework for systems of systems. International Journal of Disaster Risk Science, 4(4), 159-168.
20.     Keramati, M. A; Naghdi, B. (2013). Future Scenarios in Downstream Projects of Iranian Oil, Gas, Petrochemical Industries. (in Persian)
21.     Kononiuk,A. & Glińska, E. (2015). Foresight in a small enterprise. A case study, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 213, 971 – 976. 20th International Scientific Conference Economics and Management - (ICEM-2015).
22.     Kuosa, Tuomo (2011). Practicing strategic foresight in government: the cases of finland, Singapore and the European union. S. Rajaratnam School of International Studies. Nanyang Technological University
23.     Mohammadabadi, M.; Niazazari, K.; Jabbary, N. (2018). The Role of Intellectual Capital on promoting the Performance of Knoweledge-Based Companies with Futures studies approach: A Qualitative Study. Journal of Futures Studies Management. 29(114), 94-116. (in Persian)
24.     Ofori, G. (2000), Challenges of construction industries in developing countries: lessons from various countries, 2nd International Conference on Construction in Developing Countries: Challenges Facing the Construction Industry in Developing Countries Gaborone November, 15-17.
25.     Perron, G.M. (2005). Barriers to Environmental Performance Improvements in Canadian SMEs Dalhousie University, Canada.
26.     Rafi, U. & Masih, M. (2014). Are Islamic Banks Truly Shariah Compliant? An Application of Time Series Multivariate Forecasting Techniques to Islamic Bank Financing.
27.     Ratnaningsih, A. N., P. S. Anwar, and P. Artama Wiguna (2010). Analysis of internal and Sciences Research, 9(2).
28.     Revell, A. and Rutherfoord, R. (2003). UK environmental policy and the small firm: broadening the focus Business Strategy and the Environment, 12(1), 26-35.
29.     Ruiz, L.G.B. Rueda, R. M.P. Cuéllar, Pegalajar, M.C (2018), Energy consumption forecasting based on Elman neural networks with evolutive optimization, Expert Systems with Applications, 92, 380-389.
30.     Schwartz, P.(1996). The Art of the Long View: Planning for the Future in an Uncertain World.
31.     Shah, N. K., Li, Z., & Ierapetritou, M. G. (2010). Petroleum refining operations: key issues, advances, and opportunities. Industrial & Engineering Chemistry Research, 50(3), 1161-1170.
32.     Slaughter, R. A.(2014). Knowledge Base of Futures Studies, the Futures Study Centre, Australia.
33.     Soleymani Sarvestani, M.H., Jandaghi, G.R., Fathi, M.R., Maleki, M. (2019). uture Studies of Iran Handmade Carpet Industry Using Critical Uncertainty Approach, Journal of Iran Futures Studies, 4(1), 141-169. ( in Persian).
34.     Stone, D.L., Deadrick, D.L. (2015). Challenges and opportunities affecting the future of human resource management, Human Resource Management Review, 25(2), 139-145.
35.     Taleb, N. N. (2012). Antifragile: Things that gain from disorder (Vol. 3). Random House Incorporated.
36.     Trevithick, S., Flabouris, A., Tall, G.V. & Webber, C. (2003). International EMS systems. New south wales. Australia.
37.     Vachon, Stephan, and Robert D. Klassen. (2006).Extending green practices across the supply chain: the impact of upstream and downstream integration." International Journal of Operations & Production Management 26.7, 795-821.
38.     Yeh, W. C., & Chuang, M. C. (2011). Using multi objective genetic algorithm for partner selection in green supply chain problems. Expert Systems with Applications, 38, 4244–4253.
39.     Zhu, Q., Sarkis, J., Lai, K. (2007). Green supply chain management: pressures, practices and performance within the Chinese automobile industry. Journal of Cleaner Production, 15(11–12), 1041–1052.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار