سناریوهای پیش روی جمهوری اسلامی ایران در قبال برجام بعد از خروج ایالات متحده آمریکا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه روابط بین الملل دانشکده روابط بین الملل

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد مطالعات منطقه ای دانشکده روابط بین الملل

چکیده

هدف: هدف اصلی مقاله حاضر بررسی سناریوهای پیش روی جمهوری اسلامی ایران در قبال خروج آمریکا از برجام در چارچوب نظریه های روابط بین الملل است. نگارندگان با بهره‌گیری از رویکردهای نظری در روابط بین‌الملل ضمن تحلیل سناریوهای احتمالی، در صددند تا سناریوهای فراروی برجام را بررسی نمایند.
روش پژوهش: پژوهش حاضر ‌آینده‌پژوهی براساس سناریوپردازی است که از مطالعات تحلیلی و شبه‌تجربی به شمار می‌رود. سؤال اصلی پژوهش این است که از میان سناریوهای بعد از خروج آمریکا از برجام، مذاکره با آمریکا برای تجدید نظر در برجام، ماندن در برجام و یا بازگشت آمریکا به برجام کدام‌یک ممکن، محتمل، موجه و مطلوب است؟
یافته‌های پژوهش:  یافته­های این پژوهش بیانگر آن است که سناریوی ممکن: مذاکره با آمریکا در مورد تجدید نظر در برجام براساس دیدگاه گروسیوسی، سناریوی محتمل: ماندن در برجام براساس دیدگاه کانتی، سناریوی موجه: خروج تدریجی از برجام براساس نگاه هابزی و سناریوی مطلوب: بازگشت آمریکا به برجام و ایفای تعهدات اقتصادی و بانکی اروپا براساس دیدگاه نوکارکردگرایی است.
نتیجه­گیری: درنهایت چنین نتیجه­گیری می‌شود که در زمان خروج آمریکا از برجام سناریوی موجه از مطلوبیت بیشتری برخوردار است، زیرا جمهوری اسلامی ایران می­تواند با خروج تدریجی از برجام از یکسو به اتحادیه اروپا و آمریکا فرصت دهد تا به ایفای تعهدات خود نسبت به برجام بازگردند، و از سوی دیگر با کمترین فشار، فناوری هسته‌ای خود را مجددا ارتقا بخشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Scenarios ahead the Islamic Republic of Iran towards JCPOA after the US withdrawal

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza Dehshiri 1
  • Seyed Mehdi Mirkazemi 2
1 Academic Board, Department of International Relations, School of International Relations
2 Holder of MA in Regional Studies, School of International Relations
چکیده [English]

Purpose:  The main purpose of this article is to examine the scenarios facing the Islamic Republic of Iran regarding the withdrawal of the United States from JCPOA. The authors try to analyze each of the scenarios using theoretical approaches in international relations in order to examine the best scenario for the future of JCPOA.
Method: The present research method is futuristic scenario-making, which is in the line with analytical and quasi-experimental studies. The main question of the present study is that among the scenarios of leaving JCPOA, negotiating with the United States to reconsider nuclear agreement, staying or returning the United States to JCPOA, which is possible, probable, justified and desirable?
Findings: The findings of this study include: negotiations with the United States on the revision of the JCPOA based on the Grossian view as the possible scenario; staying in JCPOA based on Kant's view as the probable scenario; gradual exit from JCPOA based on Hobbes's view as the justified scenario; and the return of the United States to the JCPOA and the fulfillment of Europe's economic and banking obligations based on the perspective of neo-functionalism as the desired scenario.   
Results: Finally, it can be concluded that, given the US withdrawal, the justified scenario enjoys more utility; Going through gradual exit from JCPOA, I.R. Iran can give the European Union and the United States the opportunity to fulfill their obligations and return to JCPOA, on the one hand, and can restart its nuclear facilities with the least pressure, on the other hand. 

 

کلیدواژه‌ها [English]

  • JCPOA
  • Scenarios
  • Iran
  • Futures Studies
  • US
  • EU

مراجع

1.اندیشکده صدق. (۱۳۹۴). گزارش ناخوانده از سرانجام یک مسیر: ساختار و تأثیر تحریم­ها در حوزه‌های نفتی، مالی و بانکی و پتروشیمی‌...‌. تهران: انتشارات مجد اسلام.
2.دوئرتی، جیمز و فالتزگراف، رابرت. (۱۳۹۰). نظریه­های متعارض در روابط بین­الملل. مترجم: وحید بزرگی، علیرضا طیب. تهران: نشر قومس.
3.سیف­زاده، حسین. (۱۳۶۸). نظریه­های مختلف در روابط بین­الملل. تهران: انتشارات سفیر.
4.قاسمی، فرهاد. (۱۳۹۱). اصول روابط بین­الملل. تهران: نشر میزان.
5.غضنفری، کامران. (۱۳۹۴). پرونده هسته­ای و ابعاد پیدا و پنهان آن. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
6.مشیرزاده، حمیرا. (۱۳۹۴).تحول در نظریه­های روابط بین­الملل. تهران: انتشارات سمت.
7.ونت، الکساندر. (۱۳۸۴). نظریه اجتماعی سیاست­ بین­الملل. مترجم: حمیرا مشیرزاده. تهران: انتشارات وزارت خارجه.
8.هابز، توماس. (۱۳۹۵). لویاتان. مترجم: حسین بشیریه، تهران. نشر نی.
9.اسکویی،سید باقر.(۱۳۹۷، ۱۹ دی). «حفظ یا خروج از برجام ؟». مجله تجارت فردا. شماره ۳۰۳. ۲۷.
10.   بامری،مسلم. (خرداد ۱۳۹۷). «برجام و تأُثیر آن بر مناسبات اقتصادی ج.ا.ایران». پژوهش ملل. شماره ۳۰. ۴۳ - ۶۰.
11.   حاجی­مینه،رحمت. صالحی،اکرم. (۱۳۹۷). «تجزیه و تحلیل دو گفتمان متعارض اروپا و آمریکا در قبال برجام». فصلنامه پژوهش­های بین­الملل. شماره ۲۷. صص ۲۱۵ تا ۲۴۴.
12.   دلاورپوراقدم، مصطفی. دهقانی فیروزآبادی، سیدجلال. (پاییز ۱۳۹۷). «برآورد سیاست­های تحریمی کنگره آمریکا در دوران پسابرجام». پژوهش­های راهبردی سیاست. شماره ۲۶.  ۱۲۱ - ۱۴۰.
13.   رحمتی، رضا. (۱۳۹۴، ۲۰ دی).«پنج راهبرد آمریکا بعد از برجام».ایرنا مقاله. برگرفته از www.article.irna.ir
14.   عابدینی، حسن. (۱۳۹۸، ۱۶ اردیبهشت). «گزینه­های ایران مقابل بدعهدی غربی­ها در برجام». مشرق نیوز. برگرفته از www.mashreghnews.com
15.   متقی، ابراهیم. (۱۳۹۷، ۲۲ آبان). «مختصات دیپلماسی جدید». دنیای اقتصاد.برگرفته از www.donya-e-eqtesad.com
16.   موسویان، سید حسین. (۱۳۹۸، ۱۸اردیبهشت). «ایران نیازمند اقدامی قاطع است.» روزنامه دنیای اقتصاد. شماره خبر: ۳۵۲۳۳۵۱. برگرفته از www.donya-e-eqtesad.com
17.   نیکولاد، فرانسیس. (۱۳۹۸، ۱ خرداد). «فرار از بدترین احتمال ممکن بین ایران و آمریکا امکان­پذیر است». دیپلماسی ایرانی. برگرفته از www.irdiplomacy.ir
 
1.Nephew, Richard. (2017). Art of Sanctions (the view from the field). Colombia university press. Access in https://books.google.com/books?id=HIg_DwAAQBAJ&printsec=frontcover&dq=inauthor, Retrieved on 20 Sep. 2019
2.Rialland, A. & K.E. Wold (2009) Future Studies Foresight and Scenarios as Basis for Better Strategic Decisions. NTNU Trondheim
3.Sedgh Think Tank, (2015), Unread Report on the end of a Path: The Structure and impact of Sanctions in the Fields of oil, Finance, Banking and petrochenicals. Tehran: Majde Islam Publication. (In Persian)
4.Doherty, James and Faltzgraf, Robert (2011). Conflicting Theories in International Relations.Translator: Vahid Bozorgi, Alireza Tayeb, Tehran: Ghoumes publication. (In Persian)
5.Seifzade, Hossein. (1989). Various Theories in International Relations,Tehran: Safiir Publication. (In Persian)
6.Ghasemi, Farhad (2012). Principles of International Relations, Tehran; Mizan Pubication. (In Persian)
7.Ghazanfari, Kamran, (2015), Nuclear Case and Its Hidden and Visible Dimensions. Tehran: Islamic Revolution Documentary Center. (In Persian)
8.Moshirzadeh, Homeira, (2015) Evolution in Theories of International Relations. Tehran; Samt Publication. (In Persian)
9.Wendt, Alexander (2005) Social Theory of international Politics. Translator: Homeira Moshirzadeh, Tehran: Ministry for Foreign Affairs Publication. (In Persian)

a.Hobbes, Thomas (2016) Leviathan, Translator: Hossein Bashirieh. Tehran: Ney Publication. (In Persian)

10.  Oskooi, Seyed Baqer (2018, 19 January). Maintaining or leaving JCPOA?. Tomorrow Business Magazine. Issue 303. p 27. (In Persian)
11.  Bamri, Muslim. (June 2018). Borjam and its impact on the economic relations of the Islamic Republic of Iran. Nations Research, Issue 30, Pp. 43- 60. (In Persian)
12.  Hajimineh, Rahmat. Salehi, Akram. (1397). Analysis of two conflicting European and American discourses towards JCPOA. Quarterly Journal of International Research. No. 27. Pp. 215 to 244. (In Persian)
13.  Delavarpour Aghdam, Mustafa. Dehghani Firouzabadi, Seyed Jalal. (Autumn 2018 ). Estimating US Congressional Sanctions Policy in the Post-JCPOA Era. Politics’ Strategic Researches. No. 26. Pp. 121 -140. (In Persian)
14.  Rahmati, Reza. (2015, January 11). Five US Strategies after JCPOA. IRNA Article. Retrieved from www.article.irna.ir, accessed on 21 Feb 2019. (In Persian)
15.  Abedini, Hassan. (2019, May 6) Iran's options against Western non-commitment in JCPOA, Mashreq News, Retrieved from www.mashreghnews.com, accessed on 20 Sep. 2019. (In Persian)
16.  Mottaqi, Ibrahim. (1397). Particularities of the new diplomacy. The world of economy. Retrieved from www.donya-e-eqtesad.com, accessed on 18 Oct. 2019. (In Persian)
17.  Mousavian, Seyed Hossein (2019, May 9). Iran needs decisive action. World Economy Newspaper. News number: 3523351. Retrieved from www.donya-e-eqtesad.com, accessed on 11 Dec. 2019. (In Persian)
18.  Nicolad, Francis. (2019, May 21). It is possible to escape the worst possible situation between Iran and the United States. Iranian diplomacy. Retrieved from www.irdiplomacy.ir, accessed on 17 May 2019. (In Persian)
19.  Csicsmann, Laszlo (2019).Struggling for a Sustainable Economy: Iran after the JCPOA, MENARA
20.  Kerr, Paul K. & Katzman, Kenneth (2018) Iran Nuclear Agreement and U.S Exit, Congressional Research Service, July 20,
21.  Norman, Laurence. (May 9, 2019). EU Fights Uphill Battle to Save Iran deal. WSJ. Accessed in https://www.wsj.com/articles/europe-rejects-irans-ultimatum-on-nuclear-deal-11557394228, Retrieved on 17 Dec. 2019
22.  Rosenberg, Elizabeth & Goldenberg, Ilan (May 10, 2019) There is Still Time for Diplomacy with Iran. Foreign Policy, Accessed in
https://foreignpolicy.com/2019/05/10/there-is-still-time-for-diplomacy-with-iran-united-states-trump, Retrieved on 17 Dec. 2019
23.  Seib, Gerald. F. (May 21,2019). Why Talks Between U.S. and Iran Aren’t Implausible? WSJ. Accessed in https://www.wsj.com/video/why-talks-between-the-us-and-iran-arent-implausible/05400EC7-FA25-43C8-A635-5150DCD194F2.html, Retrieved on 17 Dec. 2019
24.  Shear, Michael. D. (June 20,2019). Strike on Iran Approved by Trump, Then Abruptly Pulled Back. The New York Times. Accessrd in
https://www.nytimes.com/2019/06/20/world/middleeast/iran-us-drone.html, Retrieved on 17 Dec. 2019
25.  Tabatabai, Ariane. (May 10,2019). Can Anyone Save the Iran Nuclear Deal? The New York Times. Accessed in
https://www.nytimes.com/2019/05/10/opinion/iran-nuclear-deal.html, Retrieved on 17 Dec. 2019
26.  Vivaldelli, Roberto. (March 22, 2019). Interview with Mearsheimer. Lobe Log. Accessed in https://lobelog.com/interview-with-mearsheimer, Retrieved on 17 Dec. 2019
27.  Walt, Stephan. M. (February 3.2017) Trump Has Already Blown It. Foreign Policy. Access in https://foreignpolicy.com/2017/02/03/trump-has-already-blown-it, Retrieved on 17 Dec. 2019
28.  Walt, Stephan. M. (May 2,2018). Europe Has No Clue How Handle an American Bully. Foreign Policy. Access in
https://foreignpolicy.com/2018/05/02/europe-has-no-clue-how-to-handle-an-american-bully, Retrieved on 17 Dec. 2019
29.  Walt, Stephan. M. (May 6, 2019). If Nobody Knows Your Iran Policy, Does It Even Exist? Foreign Policy. Access in
https://foreignpolicy.com/2019/05/06/if-nobody-knows-your-iran-policy-does-it-even-exist-bolton-trump, Retrieved on 17 Dec. 2019

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار